Monthly Archives: May 2022

Di hou creol – 10. De brief van Anthon Magens

Later meer, maar hier alvast de tekst van de Creoolse brief en enkele verwijzingen.

Het genoemde psalmboek uit ‘aktiin hondert an fii an dertig’ komt inderdaad niet uit 1835, maar uit 1834: Creol Psalm-Buk, of een Vergaedring van Oûwe en nywe Psalmen na Creol-Tael. [Kopenhagen, 1834. Ka prent bie P.T. Brünnich]. Copenhagen: P.T. Brünnich, 1834. 121 + 6 pp. Schuchardt noemt deze versie in zijn artikel Schuchardt, Hugo. 1914. “Zum Negerhöllandischen von St. Thomas”, in: Tijdschrift voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde 33. p. 123-135.

Het genoemde Nieuwe Testament is hoogstwaarschijnlijk [Magens Jochum Melchior]. 1818. Die Nywe Testament van ons Heer Jesus Christus ka set over in die Creols tael en ka giev na die ligt tot dienst van Die Deen Mission in America [Die tweede edition. Gedrykt in Copenhagen, 1818. Bie Die Erfgenamen van Schultz]. Copenhagen: Schultz. 1166 pp. numbered + 20pp.

Natuurlijk bestaat er een Wikipediapagina over Hugo Schuchardt. Over zijn rol als creolist is dit hoofdstuk geschreven: Baker, Philip & Peter Mühlhäusler. 2007. “Creole linguistics from its beginnings, through Schuchardt to the present day.”, in Charles, I.S. (ed.) Creolization: history, ehtnografy, theory. Walnutt Creek, CA: Left Coast Press. p. 84-107. Ik heb het helaas nog niet in handen gekregen.

Di hou creol – 9. Nederlands Creools in historische romans

In mijn podcast heb ik speciale afleveringen over het dagboek van de archeologische expeditie van J.P.B. de Josselin de Jong (1922-1923), maar vooral ook gewone afleveringen. De laatste hiervan gaat over drie literaire werken waarin het Maagdeneilands Nederlands Creools verwerkt is in historische romans.

Allereerst heb ik het over Pelican Bay van Nelleke Noordervliet (Amsterdam/Antwerpen: Augustus, 2002). Op p. 10 zijn de Creoolse zinnetjes te vinden. De bronnenlijst staat op de pagina’s vanaf 411.

Vervolgens ga ik in op de aantekeningen van Frans Kellendonk (1951-1990) voor de roman met de werktitel Leeuwendalers (aldus Kellendonk) of Pro Justitiae (aldus de titel in het Archief Kellendonk, Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, UB Leiden). Datering van de teksten heb ik in de podcastaflevering niet genoemd. De brief van Kellendonk aan de directeur van het Fonds voor de Letteren, Sylvia Dornseiffer waarin hij om een werkbeurs vraagt is van 21 april 1987. Hij vertelt hierin dat hij ongeveer een half jaar aan deze roman aan het werk is. Wikipedia Frans Kellendonk.

Aantekeningen van Frans Kellendonk voor zijn onvoltooide roman Leeuwendalers (Archief Frans Kellendonk, Bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Gepubliceerd in Cefas van Rossem (2017) ‘Die engel ha lastaen sie snie-mes over die aarde’ In: Nieuw Letterkundig Magazijn jrg. 35, nummer 1, mei, pp. 30-36.)

De roman is losjes gebaseerd op de moord op Kerwin Duijnmeijer die plaatsvond in de nacht van 20 op 21 augustus 1983. Wikipedia Kerwin Duinmeijer. Daarnaast vertelt Kellendonk zich te hebben laten inspireren door het toneelstuk Leeuwendalers van Joost van den Vondel (1647-1648).

De roman Night of the Silent Drums, A narrative of slave rebellion in the Virgin Islands van John L. Anderson (New York: Charles Scribner’s Sons, 1975) gaat over vrijheidsstrijd van tot slaaf gemaakten op het eiland St. John in 1733. Een samenvatting van deze strijd die duurde van 23 november 1733 tot mei 1734, staat op een Engelstalige Wikipedia-pagina hierover.

De belangrijkste gebeurtenissen van deze opstand vonden plaats rond Coral Bay, aan de oostkant van St. John, waar ook het fort van de Deense koloniale macht te vinden was. Illustratie is een landkaart uit 1720 die te vinden is op de eerdergenoemde Wikipediapagina.

Marjoleine Kars’ Bloed in de rivier is het zeer uitvoerige verslag van de vrijheidsstrijd van de tot slaaf gemaakten aan de Berbice-rivier (1763). Het is uitgegeven bij uitgeverij Atlas Contact.

Luister hier 9. Nederlands Creools in historische romans