Monthly Archives: June 2021

In de vorige aflevering konden we zien hoe het zat met de omstandigheden waaronder het Virgin Islands Dutch Creole kon ontstaan. Maar uit de periode tot 1736 hebben we geen snipper in deze taal. Wel wordt er in 1736 in een dagboek van een zendeling van de Evangelische Broedergemeente verwezen naar een mogelijke bijbelvertaling naar het ‘Carriolsch’, maar die was toen nog niet gelukt. Uit 1738 kennen we de oudste brief die door een tot slaaf gemaakte geschreven is, met daarin wat Creoolse kenmerken. De eerste echt Virgin Islands Dutch Creole teksten zijn in 1739 opgetekend en deze zijn in 1742 zelfs in druk verschenen. En zover ik weet, zijn dit zelfs de oudste gedrukte teksten in een Creooltaal.

De podcast is hier te beluisteren.

Genoemde literatuur:

Prachtige uitgave van het handschrift van C.G.A. Oldendorps Missions Geschichte:

Oldendorp, Christian Georg Andreas. 2000. Historie der caribischen Inseln Sanct Thomas, Sanct Crux und Sanct Jan, insbesondere der dasigen Neger und der Mission der evangelischen Brüder under derselben. Erster Teil. Kommentierte Ausgabe des vollständigen Manuskriptes aus dem Archiv der Evangelischen Brüder-Unität Herrnhut. Ediert von Hartmut Beck, Gudrun Meier, Stephan Palmié, Peter Stein und Horst Ulbricht. [Abhandlungen und Berichte des Staatlichen Museums für Völkerkunde Dresden, Bd. 51 des Gesamtw.: Monographien; 9]. Berlin: VWB, Verlag für Wiss. und Bildung.

Oldendorp, Christian Georg Andreas. 2002. Historie der caribischen Inseln Sanct Thomas, Sanct Crux und Sanct Jan, insbesondere der dasigen Neger und der Mission der evangelischen Brüder under derselben. Zweiter Teil: Die Missionsgeschichte. Band II der Gesamtausgabe. Ediert von Hartmut Beck, Gudrun Meier, Stephan Palmié, Aart H. van Soest, Peter Stein und Horst Ulbricht. [Abhandlungen und Berichte des Staatlichen Museums für Völkerkunde Dresden, Bd. 51 des Gesamtw.: Monographien; 9]. Berlin: VWB, Verlag für Wiss. und Bildung.

            > p. 457-465: ‘Von den verschiedenen Sprachen der Neger’

            > p. 681-715: The creole language

            > p. 716-720: Dialogues

            > p. 721-724: Liturgical texts

Oldendorp, Christian Georg Andreas. 2002. Historie der caribischen Inseln Sanct Thomas, Sanct Crux und Sanct Jan, insbesondere der dasigen Neger und der Mission der evangelischen Brüder under derselben. Zweiter Teil: Die Missionsgeschichte. Band II, Teilband 3 Die Jahre 1759-1768, Anhang, Register, Glossar, Wortverzeichnis, Abbildungen. Kommentierte Ausgabe des vollständigen Manuskriptes aus dem Archiv der Evangelischen Brüder-Unität Herrnhut. Band II der Gesamtausgabe. Ediert von Hartmut Beck, Gudrun Meier, Stephan Palmié, Aart H. van Soest, Peter Stein und Horst Ulbricht. [Abhandlungen und Berichte des Staatlichen Museums für Völkerkunde Dresden, Bd. 51 des Gesamtw.: Monographien; 9]. Berlin: VWB, Verlag für Wiss. und Bildung.

            > Teilband 1 Die Jahre 1732-1748

            > Teilband 2 Die Jahre 1749-1758

            > Teilband 3 Die Jahre 1759-1768, anhang, Register, Glossar, Wortverzeichnis, Abbildungen.

Oldendorp, Christian Georg Andreas. 2002. Historie der caribischen Inseln Sanct Thomas, Sanct Crux und Sanct Jan, insbesondere der dasigen Neger und der Mission der evangelischen Brüder under derselben. Zweiter Teil: Die Missionsgeschichte. Band II, Teilband 3 Die Jahre 1759-1768, Anhang, Register, Glossar, Wortverzeichnis, Abbildungen. Kommentierte Ausgabe des vollständigen Manuskriptes aus dem Archiv der Evangelischen Brüder-Unität Herrnhut. Band II der Gesamtausgabe. Ediert von Hartmut Beck, Gudrun Meier, Stephan Palmié, Aart H. van Soest, Peter Stein und Horst Ulbricht. [Abhandlungen und Berichte des Staatlichen Museums für Völkerkunde Dresden, Bd. 51 des Gesamtw.: Monographien; 9]. Berlin: VWB, Verlag für Wiss. und Bildung.

Beschrijving van het leven van Marotta/Madlena:

Kea, Ray A. 2005. ‘From Catholicism to Moravian Pietism. The World of Marotta/Magdalena, a Woman of Popo and St. Thomas’, in: Mancke, Elisabeth & Carole Shammas (eds), The Creation of the Britisch Atlantic World. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press. p. 115-136.

            >Several references to language and the Marotta letter of 1739 (p.132-136).

Uitgave van rede Von Zinzendorf en de eerste slavenbrieven:

Zinzendorf, Nikolaus Ludwig von. 1742. Büdingische Sammlung einiger in die Kirchenhistorie einschlagender, sonderlich neuerer Schrifften. Erster Band. Büdingen: Stöhr. Reprint: Hildesheim: Olms, 1965.

            p. 453-457: Des Hrn. Grafen Zinzendorff Abschied-Schreiben an die Negers in St. Thomas, in Cariolischer Sprache.

            p. 483-485: Der erweckten Negros in St. Thomas Schreiben an Jhro Majest. den König in Dännemarck. An. 1739.

            p. 485-487: Der Ältestin der Gemeine der Negros in St. Thomas Schreiben an die Königin von Dännemarck. An. 1739.

            >EN: Zinzendorfs farewell letter. Letter of the Black converts. Letter of the oldest woman of the Black community.

            >Stein (1986b:20, nr. 1.1.1, 3.1.1).

In het Virgin Islands Dutch Creole zijn allerlei woorden te herkennen die afkomstig zijn uit het Zeeuwse en/of het West-Vlaamse dialect van het Nederlands. Waar kun je dat aan zien? Om welke woorden en klanken gaat het eigenlijk? Interessanter is misschien nog wel de vraag hoe die dialectvormen in deze creooltaal terecht hebben kunnen komen,
In deze aflevering ga ik in op de dialectvormen én de demografische verklaring ervoor. De aflevering duurt dan ook twee keer zo lang als normaal.

Di hou creol – podcast over Virgin Islands Dutch Creole is in principe tweewekelijks. Deze keer moest ik wat vlugger zijn omdat de aflevering over dit onderwerp al beloofd was. 
Op 11 juni verschijnt de volgende aflevering.

Die aflevering kunt u hier beluisteren.

De genoemde bronnen:

Rossem, Cefas van. 2000. “Het Negerhollands, Negerzeeuws, Negervlaams”, in: Berns, J.B. & J. van Marle (eds), Overzees Nederlands, Lezingen gehouden op het symposion van de afdeling Dialectologie van het P.J. Meertens-Instituut op vrijdag 26 november 1993. Amsterdam: Meertens Instituut. p. 40-62.

Rossem, Cefas van. 2013. “Maternity visit on St. Thomas. Demographic information on the first stages of Negerhollands”, in: Gerald Stell (ed.) Dutch and colonial expansion: different contact settings, different linguistic outcomes. Revue Belge de Philologie et d’Histoire/Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis 91, 3, p. 713-734.

Logeman (1905) en Hesseling (1905) staan in de lijst publicaties aan de rechterkant van deze pagina.

Meer informatie nodig? Vragen? Tips? Neemt u dan gerust contact op!